Ο μεγάλος περίπατος της λήθης
Περπατώντας κατά μήκος της οδού Ασκληπιού, στο δεξί πεζοδρόμιο με φορά προς τον σιδηροδρομικό σταθμό, μετά το πέρας του πεζόδρομου, βλέπει κανείς ένα θλιβερό θέαμα. Σφιχταγκαλιασμένο από πολυκατοικίες στέκει γερμένο από τα χρόνια και τραυματισμένο από τη διπλανή κατεδάφιση μια μονοκατοικία νεοκλασικού ρυθμού. Μερικά πλαγιαστά ελεεινά δοκάρια ισχυρίζονται ότι στηρίζουν το καμπουριασμένο κτίριο αναβάλλοντας το οριστικό του ταξίδι προς τη νήσο των μακάρων. Μπροστά από τον ερειπιώνα στέκουν τεχνητά στηριγμένοι οι κορμοί τέως φοινίκων, οι οποίοι συμπληρώνουν την εικόνα νεκροταφείου.
Δεν ξέρω γιατί κατά τον χθεσινό μου περίπατο αυτό το θέαμα τράβηξε περισσότερο απ' ό,τι συνήθως την προσοχή μου. Ίσως διότι σαν αστραπή πέρασε από τον νου μου η στενάχωρη σκέψη: σαν την Ελλάδα είναι!
Τώρα που το αναλογίζομαι με πιάνει ένα μούδιασμα, καθώς συνειδητοποιώ ότι το παραπάνω θέαμα είναι ένας καθρέφτης στον οποίο απεικονίζεται η πατρίδα μας. Ας προσπαθήσουμε να αποκωδικοποιήσουμε μαζί τα σύμβολα, σαν να αναλύουμε ένα ποίημα ή ένα όνειρο (ή εφιάλτη μήπως;)
Ο περιβάλλων χώρος δηλώνει την σύγχρονη εποχή, το σήμερα, και ο διαβάτης τον σύγχρονο Έλληνα. Το κτίριο συμβολίζει τα κατάλοιπα του παρελθόντος, η κατάσταση του την ιστορική μας μνήμη και ο περίπατος δίπλα σε αυτό την σύζευξη του παρελθόντος με το παρόν.
Ο μέσος διαβάτης θα αναρωτιέται: Τι θέλουν και το αφήνουν όρθιο το ερείπιο, να πέσει τίποτα και -να πλακώσει κανέναν ανυποψίαστο περαστικό; Δεν το γκρεμίζουν επιτέλους, να χτίσουν κάτι χρήσιμο στη θέση του! Αυτό θυμίζει την σχέση του Νεοέλληνα με την Ιστορία, η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σχιζοφρενική. Από την μια επαίρεται για το ένδοξο παρελθόν της φυλής, από την άλλη οδηγεί την μπουλντόζα που το ισοπεδώνει. Από την μια σεμνύνεται ότι ο παππούς Ηρόδοτος τοποθέτησε τον θεμέλιο λίθο της Ιστορίας, από την άλλη κάνει ό,τι μπορεί για να την εκθεμελιώσει. Πραγματικά, ανυποψίαστος είναι ο περαστικός, ανυποψίαστα περαστικός ο μέσος Νεοέλληνας από την παιδεία και την Ιστορία μας, τις οποίες και οι «υποψιασμένοι πολεοδόμοι» υποστυλώνουν με ελεεινά δοκάρια.
Εργολάβος της λήθης ο Νεοέλληνας, παίρνει με αντιπαροχή ό,τι έχει απομείνει από εθνική παιδεία και αισθητική, γκρεμίζει το δημοτικό τραγούδι και χτίζει σκυλάδικα, εκθεμελιώνει τη σχολική γνώση και στιλβώνει φροντιστηριακή πληροφορία, κονιορτοποιεί την πράξη και αναπετάσσει το θέαμα.
Ανάλαφρη, η παραπάνω αντιπαροχή δεν κινδυνεύει να καταπλακώσει τον ανυποψίαστο περαστικό. Τον Νεοέλληνα που περαστικός είναι από όλα, άντε και επισκέπτης. Όπως εφήμερες κι οι λίγες τούτες λέξεις, λέξεις εφήμερες εφημερίδας, έπεα πτερόεντα, λόγια του αέρα δηλαδή, εφήμερα και ανίσχυρα σαν τα ελεεινά δοκάρια που μάταια συγκρατούν τα θρυμματισμένα ντουβάρια της οδού Ασκληπιού, ενώ χαιρέκακα ο ρεαλιστής ιδιοκτήτης γνωρίζει ότι σύντομα θα ακουστεί ο γδούπος.
Και η λήθη θα το στρώνει σε δρόμους και πεζοδρόμια, κάνοντας τα με τον καιρό αδιάβατα.
Δρ. Αγαθοκλής Αζέλης, καθηγητής φιλόλογος στο Μουσικό Σχολείο Τρικάλων
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΕΡΕΥΝΑ», 10/02/2002)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου